Buikklachten
Buikklachten. Veel mensen hebben er last van. Onderzoek wijst uit dat circa 15-25 % van de vrouwen en circa 10% van de mannen kampt met klachten als een opgeblazen gevoel, veranderende ontlasting met afwisselend diarree en verstopping/obstipatie, gasvorming en pijn. Veel mensen gaan niet naar de dokter met deze klachten waardoor het eigenlijk percentage waarschijnlijk nog hoger ligt. De officiële benaming voor dit soort klachten is Prikkelbaar Darm Syndroom, afgekort PDS. Er kunnen meerdere oorzaken zijn voor deze klachten en vaak is het een combinatie. Zo hebben mensen die langduring last hebben van stress ook vaak vergelijkbare klachten. Bekend is dat het Chronisch Vermoeidheids Syndroom (CVS) en burnout ook vaak gepaard gaan met buikklachten.
Onze darmen zorgen voor de vertering van voedsel en hebben daarbij de hulp nodig van vele bacteriën. Met 100 biljoen bacteriën tegenover 10 biljoen menselijke cellen zijn we zelfs bijna meer bacterie dan mens. In elk geval is het een samenspel van bacteriële en menselijke cellen dat het microbioom wordt genoemd. Met circa 1000-1150 bacteriesoorten in de darm is het er een drukte van jewelste om ons te helpen ons voedsel te verteren zodat de voedingsstoffen opgenomen kunnen worden in ons bloed en het afval onze darmen weer kan verlaten.
Verstoring
Al die biljoenen bacteriën in onze darmen zijn niet zomaar onze vriendjes geworden. Duizenden en duizenden jaren samen optrekken in onze evolutionaire geschiedenis hebben hiervoor gezorgd. Nu zijn we afhankelijk geworden van elkaar. We kunnen het de bacteriën moeilijk maken om te overleven met een leefstijl die schadelijk voor hen is. Op hun beurt kunnen de bacteriën het ons moeilijk maken met de voedselvertering als ze niet in voldoende getale aanwezig zijn. Het is een symbiose. Recent onderzoek toont aan dat maagdarmklachten zoals opgeblazen gevoel, pijn, onregelmatig ontlasting, gasvorming en diarree afgewisseld met verstopping, te maken hebben met een verstoring van de balans van bacteriën in onze darmen.
Hoe was het?
Hoe hielden we die balans door de geschiedenis heen nu in stand? Eenvoudig: toen we nog niet zo hygiënisch waren als tegenwoordig kregen we deze bacteriën automatisch binnen met ons voedsel. Deze bacteriën bevonden zich vooral ook in de aarde waar we ons voedsel uit haalden, de zogenaamde Soil Based Organisms (SBO). Sinds circa 150 jaar zijn bacteriën in het ‘verdom’ hoekje gekomen en moesten bacteriën vooral geweerd worden. Het was niet duidelijk dat we zo ook de goede bacteriën niet meer binnen kregen.
Wat gaat er fout?
Tegenwoordig bevat de aarde veel minder bacteriesoorten dan vroeger. Intensieve landbouw en uitputting van de bodem dragen hieraan bij. We hebben ons door de geschiedenis heen dus juist ontwikkeld met die bacteriën om ons heen. Ook ons immuunsysteem heeft zich ontwikkeld met deze biljoenen bacteriën om ons heen en is daarop afgestemd. Nu krijgen we ze niet meer binnen en tegelijkertijd hebben we de laatste decennia een leefstijl ontwikkeld die disbalans bevordert. Stress, vooral als die lang duurt, maar ook gebrek aan beweging en voedingsmiddelen die het darmslijmvlies beschadigen dragen allemaal bij aan een verstoring van de balans waardoor klachten kunnen ontstaan. Een voedingsstijl met veel brood en producten gebaseerd op tarwe, zoals pasta, koekjes, crackers en veel draagt bij aan de disbalans. Vooral als daarnaast weinig voedingsmiddelen worden gegeten met veel onverteerbare vezels erin, die juist vaak voorkomen in (zee)groenten en fruit, wordt de kans op klachten vergroot. Deze onverteerbare vezels kregen we vroeger veel gemakkelijk binnen omdat er geen bewerkt voedsel voor handen was. Hoe bewerkter het voedsel hoe minder van deze onverteerbare vezels ze bevatten. Wetenschappers hebben bovendien aangetoond dat de bacterieflora op jonge leeftijd belangrijk is voor de kans op klachten op latere leeftijd.
Darmherstel
Hoe kun je de disbalans herstellen? Dit is niet een kwestie van één factor herstellen maar juist de combinatie van factoren beïnvloeden. In de wetenschappelijke literatuur zijn inmiddels voldoende bewijzen gevonden die aantonen dat producten gemaakt van modern tarwe (brood, pasta, koek, cake, crackers, enzovoorts) schadelijk zijn. Dat maakt het belangrijk om de voeding aan te passen naar een voedingspatroon waarbij het moderne tarwe (een afgeleide van het oudere spelttarwe) wordt vermeden zodat beschadiging van het darmslijmvlies wordt voorkomen. Zo wordt er geen reactie van het immuunsysteem opgeroepen. Immers, als er schade is ergens in het lichaam dan moet het immuunsysteem wel actief worden om de schade te repareren. Kortom, vermijd tarwe en tarweproducten. Daarnaast is het belangrijk om te zorgen voor balans tussen stress en ontspanning. Langdurige stress zorgt voor activering van het immuunsysteem en draagt bij aan verstoring van de bacteriebalans in de darmen. Beweging heeft direct een positieve invloed op het immuunsysteem. Uitzondering hierop is topsport wat kan leiden tot overbelasting en activering van het immuunsysteem. Ook het inbouwen van voedingsmiddelen die essentiële suikers bevatten is belangrijk, de zogenaamde glyconutriënten. Goede bronnen daarvoor zijn suikerbiet, Aloë Vere, paddestoelen (vooral Shiitake, Maitake en Reishi), prei, wortelen, radijs, peren, rode wijn, kokosnoot, tomaten, curcumine (geelwortel), pectine uit appels en citrusvruchten, zeewier en echinacea.
Probiotica
Naast al deze maatregelen is het belangrijk om te zorgen dat de balans van bacteriestammen en aantallen bacteriën wordt hersteld. Het beste advies hierbij zou kunnen zijn om ongewassen voedsel te eten met vuile handen. Natuurlijk kan dat niet meer en het is ook maar de vraag of dat voldoende zou zijn omdat onze bodem niet meer zoveel verschillende bacteriestammen bevat en voedsel bovendien vaak bespoten is en dus wel gewassen moet worden. Alternatief is om probiotica te gebruiken om zo weer de bacteriën binnen te krijgen die we vroeger automatisch binnenkregen. Probiotica zijn de bacteriën zelf, prebiotica zijn de voedingsbodem voor de bacteriën. Er is veel kritiek op probiotica in de markt, en terecht. Veel probiotica zijn namelijk gebaseerd op melkzuurbacteriën, de lactobacillus bacteriën. Het nadeel hiervan is dat ze niet bestand zijn tegen maagzuur. Om dat te verhelpen heeft de industrie ingewikkelde technieken bedacht om de bacteriën te beschermen tegen maagzuur, zoals nanotechnologie. Erg natuurlijk is dit niet en probiotica die wel melkzuurbacteriën bevatten maar niet beschermd zijn tegen maagzuur bereiken de darmen vaak niet of in mindere getale. Dan is een probiotca nemen niet erg zinvol. Je gebruikt het immers omdat je in de darmen meer bacteriën wilt die helpen bij de voedselvertering en tegen klachten.
Aantal stammen
Veel probiotica bevatten daarnaast slecht één of enkele stammen. Met een bacterieflora van 1000-1150 stammen is dat slecht een druppel op een gloeiende plaat. De probiotische producten die in de supermarkt worden aangeboden zijn meestal gebaseerd op één of twee stammen. Op het web worden ook wel probiotica aangeboden met meerdere stammen maar vaak zijn dat er ook slechts 4, 6, 8 of 12 en niet veel meer en meestal gebaseerd op melkzuur.
Vruchtbare aarde en Soil Based Organisms
Het meest natuurlijk zijn probiotica gebaseerd op vruchtbare aarde, oftewel de zogenaamde Soil Based Organisms. Simpelweg omdat dit altijd de manier is geweest waarop we bacteriën binnenkregen. Er is een product op de markt dat gebaseerd is op dit principe en waarvan is aangetoond met wetenschappelijk onderzoek dat het ook daadwerkelijk effectief is bij prikkelbare darm klachten. Het bevat 29 stammen en tevens prebiotica, oftewel de voedingsbodem voor de bacteriën. De prebiotica zijn gebaseerd op vruchtbare aarde, namelijk Leonardite.
Meer informatie over dit pre-probioticum is te vinden op deze site:
http://www.prescript-assist.nl/
Voor bestellen: http://www.paleo4you.com/?product=prescript-assist-pre-en-probiotica
Meer informatie over glyconutriënten: http://nl.wikipedia.org/wiki/Glyconutri%C3%ABnten
Referenties:
